Η ανάπτυξη ενός δικτύου τηλεθέρμανσης, βασισμένου στη βιομάζα, η χρήση λεβήτων βιομάζας στις οικίες και η ανάπτυξη ενός Ενεργειακού Πάρκου είναι μερικές μόνο από τις τεχνολογικές προτάσεις του ευρωπαϊκού έργου "Προώθηση Ανανεώσιμων Πηγών (ΑΠΕ) και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΕΞΕΝ) σε ορεινές - αγροτικές περιοχές με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη - Mountain RES/RUE", για το νομό Καρδίτσας. Το κοινοτικό αυτό πρόγραμμα υλοποιήθηκε υπό την αιγίδα του προγράμματος Intelligent Energy for Europe, με συντονιστή του έργου τον καθηγητή Ιωάννη Ψαρρά, διευθυντή του Εργαστηρίου Συστημάτων Αποφάσεων και Διοίκησης (ΕΣΑΔ-ΕΜΠ), της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, ενώ στην κοινοπραξία συμμετείχαν εταίροι από διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), όπως η Αυστρία, η Εσθονία, η Γαλλία, η Κροατία, το Βέλγιο και η Βουλγαρία.
Στόχος του έργου είναι προώθηση των τεχνολογιών ΑΠΕ και ΕΞΕΝ στις κοινότητες που συμμετέχουν στο έργο, όπως η Καρδίτσα, τα όρη των Αρδεννών (Γαλλία), το Μιράου (Αυστρία), ο δήμος του Ρούγκε (Εσθονία), καθώς και κοινότητες από τη Βουλγαρία και την Κροατία. Οι τεχνολογικές προτάσεις του έργου για την Καρδίτσα, σύμφωνα με την αποκομισθείσα ευρωπαϊκή εμπειρία, πέρα των προσπαθειών που ήδη προάγονται για υδροηλεκτρικά, αιολικά και φωτοβολταϊκά, εντοπίζονται- μεταξύ άλλων- στην ανάπτυξη ενός δικτύου τηλεθέρμανσης βασισμένο στη βιομάζα.
Η Καρδίτσα χαρακτηρίζεται από ήπιες θερμοκρασιακές εναλλαγές μεταξύ χειμώνα - καλοκαίρι, από υψηλό δυναμικό υπάρχουσας βιομάζας (γεωργικά, κτηνοτροφικά, δασικά υπολείμματα), και από δυνατότητα διάθεσης του φορτίου θέρμανσης τους καλοκαιρινούς μήνες (ξήρανση βαμβακιού). Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει η χρήση λεβήτων βιομάζας στις οικίες, με χρήση πελλετών βιομάζας ή ρινισμάτων ξυλείας. Αναγκαία κρίνεται, επίσης, η ανάπτυξη ενός Ενεργειακού Πάρκου, ενώ η ενημέρωση και η διαρκής εκπαίδευση των πολιτών και όλων των εμπλεκομένων παραγόντων στην Καρδίτσα αποτελεί υψηλής προτεραιότητας ζήτημα.
Η ανάπτυξη ενός ενημερωτικού ενεργειακού πάρκου, όπου οι πολίτες θα έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για τεχνολογίες ΑΠΕ και ΕΞΕΝ, εγκατεστημένες σε κλίμακα επίδειξης, και η διοργάνωση τακτικών ημερίδων και επισκέψεων από τα σχολεία, θα συμβάλλει στη διαμόρφωση περιβαλλοντικής συνείδησης και φιλικότερης στάσης προς αυτές τις τεχνολογίες από τους κατοίκους, εκτιμούν οι ιθύνοντες του έργου. Απαραίτητη, επίσης, κρίνεται η διείσδυση της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Η επιστροφή στις παραδοσιακές αρχές δόμησης, με αξιοποίηση του περιβάλλοντα χώρου, όπως πρεσβεύει η βιοκλιματική αρχιτεκτονική, μπορεί να συμβάλλει στην κατασκευή φιλικότερων προς το χρήστη κτισμάτων, με χαμηλές ενεργειακές απαιτήσεις και κόστος οικονομικά συγκρίσιμο ή και χαμηλότερο των συμβατικών κτιρίων, ιδίως αν συμπεριληφθούν τα έξοδα των απαιτούμενων ενεργειακών παρεμβάσεων για συμμόρφωση των κτιρίων με τις απαιτήσεις του σχετικού νόμου.
Στις τεχνολογικές προτάσεις του έργου για την Καρδίτσα εντάσσεται και η υλοποίηση Δράσεων ΣΗΘ (Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας) σε βιοτεχνίες επεξεργασίας γεωργικών / κτηνοτροφικών προϊόντων και θερμοκήπια. Οι βιοτεχνίες επεξεργασίας γεωργικών ή κτηνοτροφικών προϊόντων διαθέτουν υψηλό δυναμικό αξιοποίησης των υπολειμμάτων ως πρώτη ύλη σε εγκαταστάσεις συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας, για την εν μέρει κάλυψη των αναγκών των εγκαταστάσεων, εξασφαλίζοντας οικονομία και ανεξαρτησία από συμβατικά καύσιμα.
Παράλληλα, ενεργειακές καλλιέργειες που βασίζονται στην αγριαγκινάρα φαίνεται ότι μπορούν να αποτελέσουν μια βιώσιμη επιλογή για τον αγροτικό πληθυσμό του νομού. Ωστόσο, στο πλαίσιο του έργου πραγματοποιήθηκε ανάλυση των συνηθέστερων εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι συγκεκριμένες επενδύσεις στην Καρδίτσα, και τα οποία περιλαμβάνουν- μεταξύ άλλους- τους ελλιπείς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς, την ελλιπή ενημέρωση των πολιτών και ζητήματα χωροθέτησης έργων ΑΠΕ, καθώς ακόμα και τα εγκαταλελειμμένα χωράφια, που χαρακτηρίζονται ως υψηλής παραγωγικότητας γη.
Η βιομάζα αντιμετωπίζει επιπρόσθετα το υψηλότερο κόστος καλλιέργειας των ενεργειακών καλλιεργειών σε σχέση με τις συμβατικές, λόγω έλλειψης επιδοτήσεών τους, αλλά και την ισχύουσα Υπουργική Απόφαση, η οποία απαγορεύει τη χρήση σύγχρονων λεβήτων βιομάζας στα μεγάλα αστικά κέντρα Αθήνας και Θεσσαλονίκης, παρότι η τεχνολογική ανάπτυξη στο συγκεκριμένο τομέα έχει υπάρξει ραγδαία τα τελευταία 16 χρόνια, με συνέπεια την έλλειψη ζήτησης σημαντικών ποσοτήτων σε εγχώριο επίπεδο.
Πάντως, όπως σημειώνει η κ. Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, ερευνήτρια στο ΕΜΠ και υπεύθυνη έργου, η ανάλυση της υλοποίησης έργων ΑΠΕ και ΕΞΕΝ (Εξοικονόμησης Ενέργειας) στις ευρωπαϊκές κοινότητες, ανέδειξε μια σειρά από οφέλη που μπορεί να αποκομίσουν οι ορεινές και αγροτικές περιοχές από τη βιώσιμη ανάπτυξη, συνεπώς και η Καρδίτσα. Μεταξύ άλλων, είναι η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, η μείωση ρύπων και εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η δημιουργία νέων υποδομών και η αξιοποίηση των ήδη υπαρχόντων, η δημιουργία ενός περιβαλλοντικά φιλικού προφίλ για την περιοχή, στοχεύοντας στον οικολογικό τουρισμό και δραστηριοποιώντας την τοπική οικονομία, όπως και η διασφάλιση θέσεων εργασίας, μέσω της δημιουργίας νέων θέσεων και εξασφάλισης των ήδη υπαρχόντων.
[ΑΠΕ]
