Εμεινε στα χαρτιά το σχέδιο να γίνει το νησί πρότυπο οικολογικής ανάπτυξης για όλη την Ελλάδα
ΑΝ ΤΑ ΕΡΓΑ ξεκινούσαν αύριο, το έργο του «πράσινου» Αϊ-Στράτη θα μπορούσε να ολοκληρωθεί μέσα σε μόλις 6 με 8 μήνες και η Ελλάδα να είχε να υπερηφανεύεται για ένα μοναδικό παγκοσμίως περιβαλλοντικό εγχείρημα. Παρ' όλα αυτά, 19 μήνες μετά τη δημοσιοποίηση του αρχικού σχεδίου και επτά μετά το επίσημο χρίσμα που εδόθη από τον πρώην υπουργό Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη, οι διαδικασίες για τη μετατροπή του Αϊ-Στράτη σε φάρο «πράσινης» ανάπτυξης μοιάζουν να έχουν παγώσει.
Μιλώντας στην «R», ο κοινοτάρχης του Αϊ-Στράτη Χαράλαμπος Μακρής εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την κωλυσιεργία που παρατηρείται. «Αν και όλες οι μελέτες έχουν ολοκληρωθεί, ο φορέας υλοποίησης του έργου δεν έχει ακόμα συσταθεί. Η προκήρυξη των εκλογών δημιούργησε νέες καθυστερήσεις καθώς η Γ.Γ. Ερευνας και Τεχνολογίας μετατέθηκε από το πρώην υπουργείο Ανάπτυξης στο υπουργείο Παιδείας.
Ουσιαστικά, πλέον δεν γνωρίζουμε σε ποιον παράγοντα της κυβέρνησης να απευθυνθούμε», δηλώνει ο κ. Μακρής.
Το εγχείρημα του «πράσινου» Αϊ-Στράτη δεν αφορά μόνο την κάλυψη όλων των ενεργειακών αναγκών του νησιού από ανανεώσιμες πηγές. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που επεκτείνεται στην ανάπτυξη βιολογικής αλιείας, κτηνοτροφίας και γεωργίας, στις μεταφορές αλλά και στη διαχείριση των απορριμμάτων, ώστε όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες του νησιού να διεξάγονται με 100% βιώσιμο τρόπο.
«Η λύση που έχουμε προωθήσει για τον Αϊ-Στράτη αποτελεί σημαντική καινοτομία σε παγκόσμιο επίπεδο και ασφαλώς, μόλις ολοκληρωθούν τα έργα, θα τύχει του παγκόσμιου επιστημονικού και όχι μόνο ενδιαφέροντος», επισημαίνει ο κοσμήτορας του Πανεπιστημίου Αιγαίου Νικήτας Νικητάκος, ο οποίος μαζί με τον μηχανικό Νάσο Βατίστα και τον δόκτορα Θεόδωρο Λίλα αποτελούν την ομάδα που εμπνεύστηκε το έργο και ανέλαβε το βασικότερο μέρος των μελετών.
Η μεγάλη επιστημονική πρωτοπορία του ελληνικού σχεδίου σε σχέση με τα υπόλοιπα «πράσινα» νησιά που έχουν δημιουργηθεί σε άλλες χώρες του κόσμου αφορά κυρίως το γεγονός ότι ο Αϊ-Στράτης έχει αυτόνομο ηλεκτρικό δίκτυο.
«Μέχρι σήμερα έχουμε "πράσινες" περιοχές με διασυνδεδεμένο δίκτυο. Αυτό σημαίνει ότι όταν οι ανανεώσιμες πηγές παράγουν επιπλέον ενέργεια, τη στέλνουμε στο διασυνδεδεμένο δίκτυο, όταν λείπει ενέργεια, την παίρνουμε από το δίκτυο και στο τέλος κάνουμε έναν λογιστικό υπολογισμό, όπου φαίνεται ότι παρήγαμε συνολικά όσο καταναλώσαμε, άρα λειτουργούμε 100% με ανανεώσιμες πηγές. Στον Αϊ-Στράτη δεν μπορείς να παίξεις με τέτοιους υπολογισμούς· όταν σου περισσεύει ενέργεια πρέπει κάτι να την κάνεις και κυρίως όταν σου λείπει πρέπει από κάπου να τη βρεις», εξηγεί ο κ. Νικητάκος.
Η λύση που έχει δοθεί σε αυτό το πρόβλημα είναι ο συνδυασμός συστημάτων ηλιακής, αιολικής, γεωθερμικής αλλά και κυματικής ενέργειας. Ο τελευταίος τύπος ανανεώσιμης ενέργειας είναι σήμερα σχετικά άγνωστος και ουδόλως έχει αξιοποιηθεί στην Ελλάδα, παρ' όλο που οι επιστήμονες τονίζουν πως με ένα πολύ μικρό μέρος της διαθέσιμης κυματικής ενέργειας που έχουμε στη χώρα μας και κυρίως στα νησιά θα μπορούσαμε να λύσουμε το ενεργειακό μας πρόβλημα.
Σκοπός του σχεδίου, άλλωστε, είναι η εφαρμογή των καινοτόμων «πράσινων» τεχνολογιών πιλοτικά, ώστε να προχωρήσουν μελλοντικά ανάλογα εγχειρήματα και σε άλλα, πολύ μεγαλύτερα νησιά.
«Πράσινη» ανάπτυξη
Ο περιορισμένος οικισμός των 260 κατοίκων, μαζί με τη μικρή έκταση του νησιού ήταν τα βασικότερα πλεονεκτήματα που πρόκριναν τον Αϊ-Στράτη ως το μέρος υλοποίησης του πειράματος του «πράσινου» νησιού, καθώς ενδιαφέρον είχε εκδηλωθεί επίσης από τη Μήλο, τη Νίσυρο και την Τήλο.
Η υλοποίηση του συγκεκριμένου σχεδίου, όμως, δεν συνεπάγεται οφέλη μόνο για το απομονωμένο νησί του βορείου Αιγαίου, που στο παρελθόν αποτελούσε τόπο εξορίας.
«Το εγχείρημα του "πράσινου" νησιού δεν είναι απλά η κύρια αναπτυξιακή προοπτική του τόπου μας, είναι η μοναδική αναπτυξιακή προοπτική. Παρ' όλα αυτά, το όραμά μας είναι το νησί να εξελιχθεί σε διαρκές εργαστήρι παραγωγής φιλοπερι-βαλλοντικής τεχνογνωσίας, από την οποία θα επωφεληθεί ολόκληρη η χώρα», δηλώνει ο κοινοτάρχης του Αϊ-Στράτη.
Ο καθηγητής Νικήτας Νικητάκος συμφωνεί απόλυτα με τον κ. Μακρή. «Εκτός από την αειφόρο ανάπτυξη του νησιού, η επιτυχία του προγράμματος θα έχει ως αποτέλεσμα την προβολή της Ελλάδας σε διεθνές επίπεδο, ενώ οι πιο επιτυχημένες συνιστώσες των λύσεων που θα εφαρμοστούν στον Αϊ-Στράτη θα μεταφερθούν σε άλλα, μεγαλύτερα νησιά», καταλήγει ο κ. Νικητάκος.
