ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΛΟΓΟΣ: Φεβρουαρίου 2010

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ

Μεγάλο ποσοστό των σπονδυλόζωων της Ελλάδας και περισσότερα από τα μισά ασπόνδυλα είδη, για τα οποία υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα, βρίσκονται υπό απειλή.

Αυτό προκύπτει από το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας, όπως επικαιροποιήθηκε από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία, Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας και WWF Ελλάς.

Ο Κόκκινος Κατάλογος της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) αποτελεί μια δυναμική βάση δεδομένων που περιλαμβάνει τα είδη που διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο εξαφάνισης στο φυσικό τους περιβάλλον. Η βάση αυτή επικαιροποιείται τακτικά, ενώ συγκεντρωτικές αναλύσεις και στατιστικά στοιχεία δημοσιεύονται κάθε 4-5 χρόνια. To ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο που επικαιροποιήθηκε ύστερα από 17 χρόνια περιλαμβάνει στοιχεία για σπονδυλόζωα (ψάρια, αμφίβια, ερπετά, πουλιά και θηλαστικά) αλλά και, για πρώτη φορά στη χώρα μας, θαλάσσια και χερσαία ασπόνδυλα είδη (ανθόζωα, χερσαία σαλιγκάρια, αράχνες, ισόποδα, λεπιδόπερα, κολεόπτερα, οδοντόγναθα, κ.ά).

Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά τα αποτελέσματα:

Αξιολογήθηκε η κατάσταση 422 ειδών σπονδυλόζωων και 591 ειδών ασπονδύλων, με βάση τα διεθνώς αποδεκτά κριτήρια της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN).
Συνολικά το 15% (171 είδη) των ειδών σπονδυλόζωων της Ελλάδας εντάσσεται σε κατηγορία κινδύνου (Κρισίμως Κινδυνεύοντα, Κινδυνεύοντα και Τρωτά), είναι δηλαδή πιθανό να εξαφανιστούν στο βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο μέλλον.
Στα ασπόνδυλα, το 50,2% των ειδών που αξιολογήθηκαν (297 είδη) εντάχθηκαν σε κατηγορία κινδύνου.
Από τα σπονδυλόζωα που αξιολογήθηκαν προκύπτει ότι περισσότερο απειλούνται τα ψάρια του γλυκού νερού και τα αμφίβια, καθώς σχεδόν το 37% και το 27% του συνόλου αντίστοιχα εντάσσεται σε κάποια κατηγορία κινδύνου.
Κυριότερη απειλή για όλα τα είδη θεωρείται η απώλεια και υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων τους. Για είδη με περιορισμένη εξάπλωση, όπως είναι πολλά ενδημικά, ακόμη και τοπικές αλλαγές μπορεί να είναι μοιραίες.
Όσον αφορά τα απαιτούμενα μέτρα διατήρησης, έντονα προβάλλει η ανάγκη για εφαρμογή της νομοθεσίας και η ανάπτυξη διαχειριστικών σχεδίων. Σημαντικές είναι και οι δράσεις ενημέρωσης, ιδιαίτερα όσον αφορά συγκεκριμένες ομάδες απειλούμενων ειδών όπως τα ψάρια ή τα ερπετά.

«Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας θα αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμο στην προσπάθεια προστασίας, διατήρησης και διαχείρισης της βιοποικιλότητας στη χώρα μας. Βασική φιλοδοξία της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας είναι η συνεχής, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωσή του που θα βασίζεται σε ουσιαστική πρωτογενή έρευνα. Όμως για κάτι τέτοιο δεν αρκούν οι καλές προθέσεις των επιστημόνων. Απαιτείται, εκ μέρους της πολιτείας, ένα σαφές πλαίσιο στόχων και μηχανισμών για την προστασία της βιοποικιλότητας που θα έχει στον πυρήνα του τη σταθερή ενίσχυση της έρευνας σε αυτόν τον τομέα», δήλωσε ο κ. Σίνος Γκιώκας, Πρόεδρος της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας.

Από την πλευρά της, η κ. Παναγιώτα Μαραγκού, Συντονίστρια του προγράμματος (WWF Ελλάς), επισημαίνει τα εξής: «Το Κόκκινο Βιβλίο δεν είναι μόνο ένας κατάλογος, αλλά και μια πλούσια πηγή δεδομένων για τα είδη που απειλούνται, την οικολογία τους, τις απειλές που αντιμετωπίζουν, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τις δράσεις διατήρησης που αν εφαρμοστούν μπορεί να αποτρέψουν ή, έστω, να ελαττώσουν τον κίνδυνο περαιτέρω μείωσης των πληθυσμών τους ή και εξαφάνισής τους. Το Κόκκινο Βιβλίο είναι ένα εργαλείο που τώρα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ώστε να επιλεχθούν προτεραιότητες προστασίας, να σχεδιαστούν και, το βασικότερο, να υλοποιηθούν οι αναγκαίες δράσεις», καταλήγει η κ. Μαραγκού.

Δείτε εδώ συνοπτικές πληροφορίες για τις επιμέρους κατηγορίες ειδών.

Σημειώσεις προς συντάκτες:

Το έργο της αναθεώρησης και επικαιροποίησης του Κόκκινου Βιβλίου των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας υλοποιήθηκε από την Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον» 2000-2006, μέτρο 5.2, «Περιβαλλοντική Ευαισθητοποίηση», που χρηματοδοτήθηκε σε ποσοστό έως 80% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και στο υπόλοιπο ποσοστό από εθνικούς πόρους. Για την υλοποίησή του η Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία συνεργάστηκε με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, το WWF Ελλάς, την Ελληνική Ερπετολογική Εταιρεία, και το Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας. Το Κόκκινο Βιβλίο είναι ωστόσο κυρίως το αποτέλεσμα της συλλογικής εργασίας μεγάλου αριθμού Ελλήνων ζωολόγων. Τελικά, περισσότεροι από 100 ζωολόγοι συνεργάστηκαν στις αξιολογήσεις των ειδών και με αυτό τον τρόπο η παρούσα έκδοση είναι το αποτέλεσμα μιας πραγματικά ευρείας συνεργασίας πολλών ερευνητών, πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, ινστιτούτων και μη κυβερνητικών περιβαλλοντικών οργανώσεων υπό την επιστημονική επίβλεψη της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας.
Με βάση το σύστημα αξιολόγησης της IUCΝ σε μια αξιολόγηση σε επίπεδο χώρας (όπως στο ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο) αναγνωρίζονται 10 κατηγορίες: εννέα γενικές και μία ειδικά για περιφερειακές αξιολογήσεις:

Εκλιπόντα - Extinct (ΕΧ)
Εκλιπόντα στο φυσικό τους περιβάλλον – Extinct in the Wild (EW)
Τοπικά Εκλιπόντα – Regionally Extinct (RE)
Κρισίμως Κινδυνεύοντα – Critically Endangered (CR)
Κινδυνεύοντα – Endangered (ΕΝ)
Τρωτά – Vulnerable (VU)
Σχεδόν Απειλούμενα – Near Threatened (NT)
Μειωμένου Ενδιαφέροντος – Least Concern (LC)
Ανεπαρκώς Γνωστά – Data Deficient (DD)
Μη αξιολογηθέντα – Not Evaluated (NE)

Οι κατηγορίες Κρισίμως Κινδυνεύον, Κινδυνεύον και Τρωτό θεωρούνται και αναφέρονται ως κατηγορίες κινδύνου

Κατά τα διεθνή πρότυπα, τα δεδομένα για τα είδη που αξιολογήθηκαν για το Κόκκινο Βιβλίο θα είναι σύντομα διαθέσιμα σε βάση δεδομένων στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας (www.zoologiki.gr)

Περισσότερες πληροφορίες:
Παναγιώτα Μαραγκού, Συντονίστρια Τμήματος Επιστημονικής Τεκμηρίωσης και Υποστήριξης, WWF Ελλάς, Συντονίστρια προγράμματος, WWF Ελλάς: 210 3314 893, p.maragou@wwf.gr
Αναστάσιος Λεγάκις, Ζωολογικό Μουσείο Παν. Αθηνών, Επιστημονικός υπεύθυνος προγράμματος, Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία 210 7272 372, alegakis@biol.uoa.gr

Για φωτογραφικό υλικό:
Μαρίτα Παντέρη, Υπεύθυνη Τύπου WWF Ελλάς, m.panteri@wwf.gr

Για επιπλέον ερωτήσεις σε συγκεκριμένες ομάδες:
Για κάθε μεγάλη ομάδα ζώων επιλέχθηκαν συντονιστές, οι οποίοι ανέλαβαν την ευθύνη της επικοινωνίας με τους ερευνητές που αξιολόγησαν μεμονωμένα είδη. Οι συντονιστές των ομάδων ήταν αντίστοιχα οι:

Ψάρια γλυκού νερού	Οικονομίδης Παναγιώτης Σ. (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), psecon@bio.auth.gr
Ψάρια θάλασσας	Μεγαλοφώνου Πέρσα (Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), pmegalo@biol.uoa.gr
Αμφίβια	Σωτηρόπουλος Κωνσταντίνος (Πανεπιστήμιο Αθηνών), ksotirop@biol.uoa.gr
Ερπετά	Λυμπεράκης Πέτρος (Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης), lyberis@nhmc.uoc.gr, 2810 393266
Πουλιά	Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (Γιώργος Χανδρινός, Θάνος Καστρίτης), tkastritis@ornithologiki.gr, 210 8228704
Θηλαστικά	Σφουγγάρης Θανάσης (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), asfoug@agr.uth.gr, 24210 93274
Αρθρόποδα	Λεγάκις Αναστάσιος (Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), alegakis@biol.uoa.gr, 210 7274372
Χερσαία μαλάκια	Βαρδινογιάννη Κατερίνα (Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης), mollusca@nhmc.uoc.gr, 2810 393272
Θαλάσσια ασπόνδυλα	Μιλτιάδης Κίτσος (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), mskitsos@bio.auth.gr

[wwf.gr]

Αμερικάνοι κλιματολόγοι αποδίδουν την αυξομείωση της θερμοκρασίας της Γης στα ποσοστά συγκέντρωσης υδρατμών στην κατώτερη στρατόσφαιρα του πλανήτη μας. Οι επιστήμονες της Εθνικής Διοίκησης Ωκεανών και Ατμόσφαιρας του πλανήτη μας υποστηρίζουν ότι οι σταθερές θερμοκρασίες της τελευταίας δεκαετίας οφείλονται στη μειωμένη συγκέντρωση υδρατμών, ενώ, αντίθετα, η άνοδος της θερμοκρασίας της προηγούμενης δεκαετίας είναι συνδεδεμένη με την αντίστοιχη αύξηση των υδρατμών.

Η επικεφαλής της έρευνας, δρ. Suzan Solomon, η οποία συνεργάστηκε με ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βέρνης, επισήμανε ότι η μείωση της υγρασίας (των υδρατμών) κατά 10% περίπου, 20 χλμ. πάνω από την επιφάνεια της Γης, εξηγεί γιατί η αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας ουσιαστικά έχει μείνει σταθερή από την αρχή του 21ού αιώνα, παρά την μεγάλη άνοδο του διοξειδίου στην ατμόσφαιρα. Αντίθετα, η αντίστροφη άνοδος της υγρασίας πριν το 2000 ερμηνεύει γιατί στις δεκαετίες του ΄80 και του ΄90 η θερμοκρασία αυξήθηκε τόσο απότομα. Η έρευνα εκτιμά ότι η μείωση της ατμοσφαιρικής υγρασίας μετά το 2000 οδήγησε σε άνοδο της θερμοκρασίας κατά 25% μικρότερη από ό,τι αν δεν είχε υπάρξει η μείωση των υδρατμών. Αντίστροφα, στη δεκαετία του ΄90, η αύξηση της υγρασίας προκάλεσε πιθανότατα αύξηση της θερμοκρασίας της Γης κατά 30%.

Η νέα μελέτη αναδεικνύει για πρώτη φορά την υποτιμημένη σημασία των υδρατμών σε μεγαλύτερο ύψος της ατμόσφαιρας, στη στρατόσφαιρα. Μυστήριο παραμένει, ωστόσο, γιατί οι υδρατμοί αυξομειώνονται τόσο γρήγορα και τόσο έντονα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, μια πιθανή αιτία είναι οι μεταβολές της θερμοκρασίας στην επιφάνεια των θαλασσών. Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία του πλανήτη μας έχει αυξηθεί περίπου κατά 0,13 βαθμούς Κελσίου ανά δεκαετία κατά τον τελευταίο μισό αιώνα.

[zougla.gr]

Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2010

2010 International Year of Biodiversity

Τρίτη 9 Φεβρουαρίου 2010

Ακούστε Τώρα Το PB RADIO - ROCK THE EARTH LIVE

Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 2010

Ψηφίστε Τώρα στο Perivallontologos Blog

Επισκεφθείτε το Perivallontollogos Blog και πάρτε μέρος στην παρακάτω ηλεκτρονική ψηφοφορία

Πως κρίνετε το έργο που έχει διατελέσει μέχρι σήμερα το Υπουργείο Περιβάλλοντος και η Υπουργός κα Τίνα Μπιρμπίλη ;

Κόκκινος συναγερμός για τα ζώα της Ελλάδας

Οι υδρατμοί επηρεάζουν τη θερμοκρασία της Γης